Στις 22 Απριλίου 1904, γεννήθηκε ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ο φυσικός που ηγήθηκε του Σχεδίου Μανχάταν και έμεινε στην ιστορία ως «ο πατέρας της ατομικής βόμβας». Η συνεισφορά του στην επιστήμη άλλαξε τον ρου της Ιστορίας, αλλά ταυτόχρονα τον σημάδεψε προσωπικά και ηθικά.

Ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ και η Ατομική Βόμβα

Ως διευθυντής του εργαστηρίου στο Λος Άλαμος, ο Οπενχάιμερ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της πρώτης πυρηνικής βόμβας, η οποία χρησιμοποιήθηκε στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945. Μετά την επιτυχή δοκιμή της βόμβας στις 16 Ιουλίου 1945 (γνωστή ως “Trinity Test”), ο ίδιος φέρεται να είπε τα διάσημα λόγια από την Μπαγκαβάτ Γκίτα:

“Τώρα έγινα ο Θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων.”

Η φράση αυτή αντανακλούσε τις εσωτερικές του συγκρούσεις. Παρόλο που συνέβαλε σε μια από τις πιο καταστροφικές δημιουργίες της ανθρωπότητας, αργότερα προσπάθησε να αποτρέψει τον περαιτέρω εξοπλιστικό ανταγωνισμό, κάτι που τον έφερε σε σύγκρουση με την αμερικανική κυβέρνηση.

Η Πτώση και ο Θάνατός του

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο Οπενχάιμερ στοχοποιήθηκε από την αντικομμουνιστική υστερία της εποχής. Το 1954, η κυβέρνηση των ΗΠΑ του αφαίρεσε την άδεια ασφαλείας, επικαλούμενη παλιές σχέσεις του με κομμουνιστικούς κύκλους. Ο άλλοτε ήρωας της επιστήμης μετατράπηκε σε ανεπιθύμητο πρόσωπο.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε σε σχετική απομόνωση, συνεχίζοντας την έρευνά του στη θεωρητική φυσική. Το 1967, διαγνώστηκε με καρκίνο στον λάρυγγα, πιθανώς λόγω του υπερβολικού καπνίσματος. Πέθανε στις 18 Φεβρουαρίου 1967, σε ηλικία 62 ετών, στο σπίτι του στο Πρίνστον.

Η Αναβίωση του Οπενχάιμερ μέσα από την Τέχνη

Η ιστορία του Οπενχάιμερ έχει εμπνεύσει πολλά έργα, αλλά το 2023 πήρε κινηματογραφική ζωή μέσα από την ταινία “Oppenheimer” του Κρίστοφερ Νόλαν. Ο Κίλιαν Μέρφι ερμήνευσε τον επιστήμονα με εντυπωσιακή ακρίβεια, παρουσιάζοντας τόσο τη λαμπρότητά του όσο και τις εσωτερικές του συγκρούσεις.

Η ταινία αναδεικνύει τον διχασμένο άνθρωπο πίσω από την καταστροφή, έναν επιστήμονα που κινήθηκε μεταξύ δόξας και ενοχής, αφήνοντας ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην Ιστορία.

Ο Οπενχάιμερ μπορεί να έφυγε από τη ζωή πριν δεκαετίες, αλλά η κληρονομιά του – τόσο στην επιστήμη όσο και στον ηθικό προβληματισμό για τα όρια της τεχνολογίας – παραμένει επίκαιρη μέχρι σήμερα.